Fransız çiftçiler, haksız rekabet iddiasıyla bir haftadır süpermarket otoparklarına Fas domatesleri dökerek eylem yapıyor. Ancak Faslı ihracatçılar, Paris’in siyasi sorunlarının günah keçisi haline getirilmeyi reddediyor.
Fas İhracatçılar Birliği temsilcisi, “Ürünlerimiz Fransa’yı veya Avrupa’yı istila etmiyor. Sıkı kurallara tabi tutuluyoruz.” diyor. 2022 yılında AB’ye domates ihracatında lider olan Fas, o yıl 424.690 ton domates ihraç etti.
Faslı domateslerin Fransa pazarındaki hakimiyeti, ucuz işgücü ve AB’nin “vergi muafiyeti anlaşması” ile kolaylaştırılıyor. Bu da düşük fiyat peşindeki müşteriler ve perakende zincirleri için cazip kılıyor.
Ancak Fas ile AB arasındaki serbest ticaret anlaşması, Faslı domatesler için vergileri tamamen ortadan kaldırmıyor. Giriş fiyatları ve yıllık limitlere tabiler. Bu kotanın üzerinde ihraç edilen miktarlar tarifeye tabi.
Fransız şirketleri bu vergi anlaşmasından en çok yararlanan taraf oldu. Fas’ta sebze-meyve yetiştirip, küçük Fransız çiftçilerin rekabet edemeyeceği fiyatlarla Fransa’da satıyorlar. 2022 yılında 400 milyon Euro ciro elde ettiği tahmin edilen Azura şirketi buna bir örnek.
Fransız çiftçiler bir haftadan uzun süredir protesto gösterileri düzenliyor. Paris’e ve ülke genelindeki diğer otoyollara giden ana yolları kapatıyorlar. Şikayetleri, katı çevre düzenlemelerinden Ukrayna ve Fas gibi AB dışı ülkelerden yapılan ucuz ithalata kadar uzanıyor. Ancak temel odak noktası, kapitalist dünyada geçimlerini sürdürebilmek için mücadele etmek.
