Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin üzerinden on bir ay geçti. Bugüne kadar, ülke topraklarının% 17’sini kaybetti. 1000’e yakın çocuk da dahil olmak üzere on binlerce Ukraynalı hayatını kaybetti. Düzinelerce şehir yok edildi. Rusya’nın dört milyon ton tahıl çalmasıyla yüzlerce çiftlik ve tarım işletmesi ya yağmalandı ya da yok edildi. Ukrayna’nın çevresine verilen zararın, toprak, hava, su kaynaklarının kirlenmesi, ormanların yok edilmesi ve doğa rezervleri şeklinde en az 50 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. 2022’de Ukrayna’nın GSYİH’sı yaklaşık üçte bir oranında azaldı; bununla birlikte, GSYİH’nın %40 ve hatta %50 oranında azaltılacağı önceden tahmin edilmişti. 2021’e kıyasla 2022’de tahıl ve yağ bitkileri hasadı %40 azaldı. Ukrayna tarımı için 2023 zor geçecek gibi görünüyor.
FAO araştırmasına göre, Ukrayna’daki her dört işletmeden biri üretim kapasitesini kapattı veya azalttı. Günümüzde işletmeler, işleri ve üretimlerini nasıl kurtaracaklarına odaklanıyor. Lojistikle ilgili bir takım sorunlar, girdi fiyatlarının artması, KDV’nin ihracatçı tüccara iade edilmemesi ve kur farkı nedeniyle bazı küçük hububat ve yağ bitkileri üreticisi (Ekili alanı 200 hektarlık, toplam tahıl üreticisi ve petrol işletme sayısı içindeki çiftliklerin payı %70’tir.) karlılığını sürdürmek için kayıt dışı ekonomiye geçmiştir. Ukrayna Ekonomi Bakanlığı tahminlerine göre, 2021’de tarım işinin gelirinin yaklaşık %27’si gölgede kaldı. Bazı uzmanlar, savaştan önce tahılın %40’ının ve yağlı tohumların %10 ila %30’unun vergi ödemeden nakit olarak satıldığını iddia ediyor.
İHRACAT/İTHALAT
Döviz kuru, tarım ürünleri ihracatçılarının kârını etkileyen ana unsurlardan biri olmaya devam ediyor, çünkü ihracat ödemeleri döviz cinsinden yapılıyor. Kur farkı %13’e kadar çıkabilir. Girdiler ticari oran üzerinden ithal edilirken, ürünler resmi oran üzerinden ihraç edilmekte ve bu da üreticilere ek bir vergi yükü oluşturmaktadır. Şu anda, Ukrayna Ulusal Bankası (NBU), ithalatçıların döviz satın alma kabiliyetini sınırladı. Öncelikle, hesaplarında bulunan para birimini kullanmaları gerekir ve ancak o zaman satın almaları mümkün olur. Ağustos 2022 itibarıyla NBU, ihracatçılar tarafından 5 milyar dolardan fazla kazanç kaydetti ve bunun 4 milyar doları tahıl ve petrol ihracatı için Ukrayna’ya iade edilmedi.
FİNANSMAN
Rusya’nın Ukrayna’yı topyekun işgal ettiği 24 Şubat 2022’den bu yana Ukrayna bankalarının kârları beş kattan fazla azaldı. 67 Ukrayna bankasından neredeyse üçte biri veya 21 banka, yılı 19 milyar Ukrayna Grivnası (UAH) veya yaklaşık 500 milyon $ zararla kapattı. 10 ay boyunca pozitif bakiye ile Ukrayna bankalarının toplam karı 30 milyar UAH veya yaklaşık 800 milyon $ olarak gerçekleşti.
Bankalar için en ciddi zorluklar, Ukraynalıların kitlesel göçü, bankacılık ürünlerine olan talebin düşmesi, eski kredilerin yeniden değerlenmesi ve ulusal para biriminin devalüasyonudur.
Bankaların borçlularından bazıları kendilerini Rusya’nın işgal ettiği topraklarda buldu ve krediyi ödeyemedi. Borçlulardan bazıları ana varlıklarını (örneğin asansörler, işleme tesisleri, hayvan çiftlikleri, makine ve teçhizat ve depolar) kısmen veya tamamen kaybetti. “Tahıl Koridoru” açılmadan önce Ukrayna limanlarının abluka altına alınması nedeniyle, tahıl ve yağlı tohumların fiyatı düştü ve bu nedenle, başta tahıl ve yağlı tohumlar olmak üzere üreticiler, ürünlerinin fiyatlarında keskin bir düşüşle karşı karşıya kaldı. Ayrıca, lojistik maliyetlerindeki hızlı artış, kısmen Ukrayna demiryolunun hizmetleri için tarifeleri yükseltmek zorunda kalması nedeniyle, üreticilerin gelirlerinde büyük bir düşüşe yol açtı. Sonuncusu, Ukrayna demiryolunun Ukrayna ordusuna ücretsiz öncelikli hizmetler sağlamasından kaynaklanıyordu.
En az 4,5 milyon Ukrayna vatandaşının göç etmesi nedeniyle, tüketici kredisi sektörü de önemli ölçüde küçüldü. Ocak-Kasım 2022 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre bankaların komisyon gelirleri %8,5 azaldı.
Ukrayna’ya tarım makineleri ithalatı üçte bir oranında azaldı.
GİRDİLERİN KULLANIMI
Uzmanlar, gübre kullanımında ürüne bağlı olarak nitrat %3 ila %47, fosfat %51 ila %100 ve potasyum %41 ila %100 oranında bir azalma öngörüyor. Bu da ortalama %20 ila %50 verim düşüşüne yol açacaktır.
Tahıl ve yağ bitkileri üretimi yapan tarım işletmelerinde istihdamda öngörülen azalma, kayıtlı ve kayıt dışı istihdam dikkate alındığında %22’ye ulaşacaktır.
Ukraynalı tarım üreticileri 2023’te ne bekleyebilir?
İşletme sermayesi eksikliği, tohum kıtlığı ve elektrik kesintileri, Ukraynalı çiftçilerin bahar ekimi sırasında karşılaşabilecekleri başlıca sorunlardır.
İhracatla ilgili sorunlar, mevcut girdilere uyum sağlayarak ekili alanların yapısında ve yetiştirme teknolojilerinde değişikliğe yol açtı. Pek çok tarım üreticisi, yakın gelecekle ilgili aşırı belirsizliğin olduğu bir dönemde riskli yatırımlardan kaçınmak için tarlalarını ekilmemiş bıraktı.
Bununla birlikte, başka bir dizi olumsuz faktör daha vardır.
Özellikle savaşın ilk iki üç ayında yurt içinde ve yurt dışında insanların seferberliği ve göçü tüm üretim süreçlerini değiştirdi. Özellikle kırsal alanlarda elektrik kesintileri ve dengesiz güç kaynağı, internet ve mobil iletişim, operasyonların verimliliğini önemli ölçüde azaltır ve sürelerini artırır.
Daha önce sorunsuz olmasa da tahmin edilebilir ve istikrarlı bir şekilde çiftçileri destekleyen finans sektörü, savaş sırasında borç vermeyi durdurdu. İşletme sermayesine erişim son derece sınırlı hale geldi.
Ağırlıklı olarak Azak ve Karadeniz limanlarının yakınında yoğunlaşan ve depolama ve aktarma için merkez olarak kullanılan birçok tahıl depolama tesisi kaybedildi. Dnipro Nehri ile başta Herson ve Mykolaiv limanları olmak üzere Karadeniz limanlarına ürün nakliyesi durmuştur.
Ukrayna Tarımı Politikası ve Gıda Bakanlığı’nın tahminine göre, tarımsal ürünlerin ekimiyle ilgili bazı değişiklikler bekleniyor. Böylece kolza, soya fasulyesi ve ayçiçeği gibi yağlık bitkiler ekilen alan artacaktır. Bunun nedeni, bir ton yağlı tohumun maliyetinin daha yüksek ve ton başına lojistik maliyetinin daha düşük olmasıdır. Yani çiftçiler 1 hektardan daha fazla kazanabilecek.
Buğday üretiminin de azalması bekleniyor, ancak iç tüketim için ihtiyacın iki katına çıkacak. Aynı zamanda, 2022 yılında karabuğdayda olduğu gibi, iç pazara yönelik ürün yelpazesi de artacaktır.
Kışlık arpa ekilen alanlar %35 azaldığı için arpa üretiminde düşüş göreceğiz.
Ön tahminlere göre, 2023 yılında tahıl ekilen alan yaklaşık 8,7 milyon hektar olacak ve bu rakam 2022’ye göre %22 ve 2021’e göre %45 daha az. 2022’ye göre %32 ve 2021’e göre %9 daha fazla olan yaklaşık 9,7 milyon hektar. Bu, yağ bitkileri ekilen alanın tahıl ekilen alandan daha büyük olacağı ilk kez.
Gübre uygulamasında %50 ila %60’lık bir azalma, tarlalarda mısırın önemli ölçüde ekilmemiş alanları, finansman eksikliği ve girdilerde önemli azalma ihtiyacı göz önüne alındığında, bölgeye ve bölgeye bağlı olarak beklenen verim %10 ila %30 oranında azalacaktır. mahsul, önceki yılların ortalama verimi ile karşılaştırıldığında.
Sonuç olarak, 2023’te öngörülen tahıl hacmi, 2022 rakamından %37 ve 2021 rakamından %60 daha az olan 34 milyon ton olabilir. Yağlı tohumlarda ise 2022 rakamının %13 üzerinde ve 2021 rakamının %15 altında brüt 19,3 milyon ton rekolte bekleniyor.
Yukarıdaki brüt üretim hacimleri ve iç ihtiyaçlar dikkate alındığında, Ukrayna 2023/24’te yaklaşık 35 milyon ton tahıl ve yağ mahsulü veya 2021 sonbaharındaki ihracatın yarısı olan ayda 3 milyon ton ihraç edebilecektir. Bu, bloke edilmiş limanlarla bile Ukrayna’nın tüm bu mahsul hacmini ihraç edebileceği anlamına gelir.
Tarım üreticileri için bu sorun denizinde bazı olumlu noktalar, kredilerin UAH cinsinden kabul edilebilir oranlarda, örneğin %9 ödenmesine izin verecek olan %24’lük gelecek yıl için enflasyon tahminidir. Bu koşullar altında efektif oran negatif bile olacaktır.
Son olarak, Ukrayna ekonomisinin tarım sektöründe on yıllardır çözülmemiş olan ana sorunu, yapıdaki tarımsal ürünlerin artan payının arka planına karşı, işlemeden ziyade hammadde üretiminin ileriye dönük gelişimidir. toplam ihracatın Tahıl ve yağlı tohum ekimine ağırlık verildi. Meyvelerin, meyvelerin ve sebzelerin işlenmesinin geliştirilmesine çok az dikkat edildi.
Ukrayna’nın 30 yılı aşkın bağımsızlığı boyunca, örneğin Gruyère, Parmesan, Maasdam peynirleri, jamon sosisleri, prosciutto, şarap, votka, konyak, bira vb. gibi Ukrayna’yı gıda pazarında ayırt edecek hiçbir ürün yaratılmadı. Meksika, Çin, Japon, İtalyan vb. restoranlar aracılığıyla Ukrayna mutfağını yurt dışında yaygınlaştırmaya yönelik bir çalışma yapılmadı.
Savaş başlamadan önce lojistik sistemlere yönelik stres testleri yapılmadı, bu da net sinyaller çok önce olmasına rağmen birkaç ay boyunca tam bir kaosa neden oldu.
