Üreticiler ve ihracatçılar, 2023-2024 erken sebze sezonu için hazırlanmaya yoğun çaba sarfederken, doğa oldukça acımasız davrandı. Kuraklık gibi yapısal sorunlara ek olarak, ülke 50 derece ile tüm zamanların sıcaklık rekorunu kırdı. Ve yüzyılın en güçlü depremlerinden birisini yaşadı. Bu mevsime nasıl etki edecek? Bu konuyu Faslı taze ürün ihracatçısı Mostapha Mohattan’a soruyoruz.
“Geçen yıl hava koşulları zaten zorlu idi. Ancak zararı sınırlamayı ve oldukça tatmin edici bir sezonu kapatmayı başardık. Bu yıl işler daha da karmaşık görünüyor.” diyor Mostapha.
“Öncelikle, aşırı bir sıcak dalgası ve şiddetli ve yakıcı rüzgarlarla karşı karşıya kaldık. Bu, Avrupa’ya ihraç edilen erken sebzelerin çoğunluğuna ev sahipliği yapan Souss Massa bölgesini vurdu. Özellikle sera ürünleri etkilendi ve bazı ürünler ve üreticiler için yıkıcı sonuçlar doğurdu. Hasarın boyutunu ölçemiyoruz. Bazı üreticiler kısmi kayıplar yaşadı ve bazıları tüm alanlarını kaybetti ve yeniden dikmek zorunda kaldı.”
“Neyse ki, bazı üreticilerin belirli tohumları temin etme konusundaki zorluklar nedeniyle dikimi gecikti. Ve sıcak dalgasının ardından çalışmaya başladılar. Bu sezonun başlangıcını zorlaştıran bir başka neden de son zamanlarda Fas’ın deneyimlediği yakıt fiyatlarının yükselmesi. Bu da üreticiler için maliyetlerin artacağını işaret ediyor.” diyor ihracatçı.
Mostapha’ya göre en çok etkilenen ürünler erken sebzeler: tüm çeşitleriyle biberler. “Ancak ihraç edilen miktarlardaki düşüş, tüm alıcıları etkilemeyecek.” diye açıklıyor Mostapha. “Faslı üreticilerle zaten sözleşme ve ortaklıklara sahip olan Avrupa ithalatçıları, normal miktarları almak konusunda garanti altında. Belki biraz gecikme yaşanabilir. Sözleşme yapmayan ithalatçılar, Fas menşeli ürünleri veya Perpignan’daki Saint Charles pazarı veya Hollanda’nın Barendrecht pazarı gibi büyük Avrupa meyve ve sebze pazarlarından ürün tedarik etmek zorunda kalacak.”
Mostapha’nın tahminlerine göre, ürün değiştirme ve sezonun başlamasının gecikmesi yaklaşık bir ayı bulacak, bu da daha önce alınan tahminlerle örtüşüyor.
Depremin ürün miktarları üzerinde bir etkisi olmayacak. Çünkü genellikle küçük ölçekli üreticileri etkileyecek, ancak operasyonlarda büyük komplikasyonlara neden olabilir. “Deprem, tarım sektörüne doğrudan veya dolaylı olarak bağlı birçok insanın hayatını aldı. Bu tür bir acıyı hafifletebilecek hiçbir söz yok. Ancak tüm düşüncelerim ve FRUCTIMOOR ekibinin, bu trajedinin kurbanlarına ve ailelerine gidiyor.” Birçok üretici depremin işgücü kaynağını etkilemesinden endişe ediyor.
“Ancak, pazara ürün tedarik etmek için elimizden geleni yapıyoruz. Faslı üreticiler zorlu koşullarda geniş deneyime sahipler ve durumun üstesinden geleceklerdir.” diyor Mostapha.
“FRUCTIMOOR olarak, 40’tan fazla Faslı üreticiye ağımızı genişlettik. Ve Souss Massa’da bulunan ekibimiz, bölgeyi ve tarlaları ziyaret etmek isteyen ithalatçılara karşı harekete geçmiş durumda. İki satış temsilcimiz şu anda Avrupa’nın çeşitli bölgelerinde seyahat ediyor. Ve müşterilerimizin ve ortaklarımızın gelecek sezon için ihtiyaçlarını görüşüyorlar. İspanya, Belçika, Hollanda, Almanya ve Danimarka’da yeni müşterilerle yeni sözleşmeler yapma aşamasındalar.”
