Ukrayna ve Rusya arasında gerçekleşen savaş nedeniyle Rusya’ya yaptırımlar her geçen gün artıyor. Rusya’da kendisine karşı hala tavır almamış ülkelerden özellikle gıda ürünleri alanında tedarik zincirini güçlendirmek istiyor. Bu nedenle Rusya geçtiğimiz günlerde Türkiye ile sebze meyve alanındaki işbirliğini arttırma kararı aldı. Bu karar doğrultusunda Rusya’ya meyve gönderen denizaşırı ülkeler Türkiye’yi transit ticaret için kullanmaya çalışıyorlar.
Güney Afrika ve Güney Amerika’nın yanı sıra denizaşırı diğer meyve ihracatçıları da meyvelerini Türkiye’yi transit ticaret ülkesi olarak kullanarak Rusya’ya ulaştırmaya çalışıyor. Türk meyve ihracatçıları, ürünlerini İstanbul limanına indiren denizaşırı üreticiler tarafından durmadan arandıklarını bildiriyor. Rusya, Türkiye’den ithalata izin vererek gıda arzını güvence altına alıyor gibi görünüyor ve diğer ülkelerdeki ihracatçılar bu konuda Türk ihracatçıları ile iş birliği yapmaya çalışıyor.
Artan talep nedniyle, Türkiye’nin kuzey doğu sınırından Gürcistan üzerinden Rusya’ya giden yollar ciddi şekilde tıkandığı ve bekleme süresi üç güne çıktığı için diğer ülkelere ait meyve gönderilerinin sorunsuz bir şekilde akması söz konusu değil. Ruslar için, rublenin düşüşünden sonra meyve ithalatı pahalı bir iş haline geldi, ancak alternatiflerin yokluğunda hala bu ticaret akışını seçiyorlar.
Türkiye ve Rusya, taze ürünler alanında önemli ticaret ortaklarıdır. Geçen yıl Rusya’nın taze meyve ve sebze ithalatının (muz hariç) yaklaşık %30’u Türkiye’den geldi. Rusya yılda yaklaşık 7 milyon ton taze meyve ve sebze ithal ediyor. Muz hariç bu miktar 2020 yılında olduğu gibi 2021 yılında da 5,3 milyon ton civarındaydı.
Daha önceki haberlere rağmen Türkiye boykottan muaf tutluyor. Türkiye’nin seçim yapma şansı oldukça düşük, çünkü hem Ukrayna hem de Rusya ile iyi ilişkileri bulunmakta. Türkiye, stratejik Boğaziçi boğazını dört Rus donanma gemisine kapatarak, Rusya’nın Karadeniz’de Ukrayna’ya karşı konuşlandıracağı planlanandan çok daha az seyir füzesine sahip olmasını sağladı. Fakat yine de savaş da tarafsızlığını sürdürmektedir.
Aynı zamanda AB’nin taleplerine rağmen ülke Rusya’ya karşı herhangi bir yaptırım açıklamadı. Türk hava sahası bu nedenle Rus uçaklarına açık durumda ve Antalya gibi sahil beldelerinde girişimciler hala milyonlarca Rus ziyaretçiyle bir yaz geçirmeyi umuyor. Türk düşünce kuruluşu Tepav analisti Selim Koru: “Türkiye’nin Rusya ile ilişkisini tehlikeye atmak istemediği çok açık.” değerlendirmesini yaptı.
Oluşan bu konjonktürde Türkiye tarafsız bir ülke olarak hem Ukrayna hem de Rusya ile ilişkilerini iyi tutabilecek mi?
